Fındık Fiyatları Yükseliyor Çiftçiler Kazanamıyor

FINDIK  ÜRETİCİLERİ   SENDİKASI

BUCAK MAH.BEKİR SITKI PAMUK CAD.NO:5/D                                                  ORDU

Sayı :   2015-01

Konu : 2015-2016 SEZONUNA  GİRERKEN

                           FINDIKTA UMUTLARI YEŞERTELİM!

Fındık Fiyataları Yükseliyor Çiftçiler Kazanamıyor

                   2014 sezonunda 30-31 Martta gerçekleşen don afetinden sonra  fındık rekolteleri bazı kurum kuruluşlarca farklı açıklanmış  (Ziraat odaları;350 bin ton,Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İlgili birimleri 390 bin ton,Fiskobirlik 430 bin ton,İhracatçılar birliği 514 bin ton) olsa da ;Fındık-SEN olarak 2014 üretiminin ihracat ve iç tüketim için yetersiz kalacağını ve fındık fiyatlarının 15 TL civarlarında gerçekleşeceğini sezon sonuna doğru  bu rakamın da üstüne çıkılabileceğini öngörmüştük. Sezon başında  maliyet giderlerini dekara(dönüme) ortalama 9,40 TL  olarak belirleyip 14,50 TL gibi bir referans fiyat belirlemiştik. Öngörülerimiz çerçevesinde gelişmeler olmuş fındık fiyatları  ortalama 13-15 TL bandında seyir almış bir ara 18,50 TL kadar çıkmış,şuanda ise 17,00 TL bandında devam etmektedir.2014 sezonunda don afeti  sonrasında fındık çiftçilerinin önemli bir kesiminde fındık olmamış fındığı olanlarda da  fındık kalmamıştır.O halde son dönemdeki fiyat artışlarından çiftçilerin değil aracıların  kazandığın çok net görülmelidir. .Fındık Çiftçisi fındığı kabuklu  olarak ortalama 14-15 TLsından  satmıştır.Bunun kabuksuz iç fındık olarak karşılığı  30,00 TL sı olup   üzerine %5-10 büzük,çürük v.b bozukluk oranı ile %15-20 kavrulma maliyeti eklenerek 35-37,50 TL maliyetle elde edilen  fındıklar tüketciye  ulaşıncaya kadar 65-75 TL sına kadar ulaşmaktadır.Aracılar hiç bir risk almadan ve zahmete katlanmadan neredeyse %100 ve üzerinde  kazanmaktadırlar.

.

Girdiler  Artıyor Çiftçiler Daha da Yoksullaşıyor

                 Ürünün bol olduğu yıllarda fındık para etmemekte yok yıllarında da  artan fiyatlar üreticinin cebine girmemektedir.Ancak her türlü girdi fiyatları sürekli artmaktadır.Her  ne kadar  mazot ve tüpgaz gibi bazı girdi fiyatları petrol fiyatlarındaki düşüşe bağlı olarak artış göstermemiş olsa da mevcut fiyatları bile hala yukarı düzeydedir.

            Fındık çiftçisi don afeti sonrasında   insanca yaşamasın için gerekli olan ekmek,şeker gibi yaşamsal girdilerini dahi karşılayamaz duruma gelmiş ve adeta bir borç sarmalına sokulmuştur.Böylesi bir dönemde AKP hükümeti fındık çiftçisine yönelik acil bir eylem planı açıklamamıştır.

İhracat Gelirleri Artıyor Alivrecilerin Yalanları Ortaya Çıkıyor

Daha önceki yıllarda ihracatçılar özelliklede alivre satış yapanlar yüksek fiyatların ihracatı baskılayacağı iddiasında  bulunmuşlardır.Hatırlanırsa o dönemlerde 7,00TL üzeri fiyatların  sürdürülemeyeceğini ifade etmişlerdir.Oysa 2013-14 sezonunda fındık fiyatları 12,50 TL kadar ve 2014-15 /kg sezonunda da 18,50 Tl sına kadar çıkmıştır.İhracat rakamları açısından da kg da 12,37 dolara ulaşılmıştır.

                    2014 sezonu açılmadan   İhracatçılar  Birliğinin fındık rekoltesine ilişkin yapmış olduğu açıklamalarda ; bazı kurum kuruluşların yanlı  rekolte açıklamalarında  bulunduklarını 514 bin tonluk bir rekolte  açıklamalar ile fiyatları  baskılamaya çalışmışlardır.Fındık-SEN olarak  o dönemlerde  ihracatçılar birliğinin açıklamış olduğu 514 bin tonluk rekolte tahmini bile  tek başına dış tüketimin ihtiyacını karşılamada  sorunlu olduğunu.100-150 bin tonları bulan iç tüketime nerdeyse fındık kalmayacağını fiyatları baskılama çabalarının boşa çıkacağını ifade ederek .İhracatçılar birliğini geçmiş alışkanlıklarını bırakmaya daha rasyonel açıklama yapmaya davet etmiştik.

İklim Koşulları Çiftçileri  Zorluyor Tarım Sigortaları Çiftçileri Kollamıyor

            2015 sezonu için rekolte açısından bir şeyler söylemek için henüz yeterli verilere sahip değiliz.Ancak 2014 yılından daha fazla fındık olacağı öngörülmek beraber .küresel ısınma ile değişen iklim koşullarının  neler getireceği ise bilinmez.Özellikle nisan  ayında yaşanması olası olan ani ısı düşüklüklerinin nasıl bir etki yaratacağı henüz bilinmiyor.Bu bağlamda Fındık çec olup çuvala girene kadar bir şey konuşmak anlamsız olur.Fındıkta tarım sigortası yaptıranların sayısı bir önceki yıla göre artış gösterse de henüz yeterli sayıda değil.Bunun sebebi de  hem primlerin yüksek olması hem de sigorta sisteminin yaygınlaşmasını sağlayacak bir anlayıştan uzak olmamız.Her ne kadar primin %50’si  devlet tarafından karşılansa da bu oran  don teminatında %60 oranına kadar çıkmakta olup geriye kalan prim ödemeleri  çiftçiler tarafından ödenmektetir.Primler yüksek ve sigorta sistemi çiftçiler lehine değil de daha çok şirketleri koruma ve kollamaya yönelik kurgulanmıştır.

.

Alan Bazlı Ödemelerde Uzatma Döneminin Son Yılına Giriliyor Lisanslı Depoculuk Yerinde Sayıyor         

.

         Alan bazlı ödemelerin ilk üç yıllık planından sonra  ikinci üç yıllık planının son yılana gelinmiştir.Nisan ayı içerisinde son kez alan bazlı ödemeler çiftçilere verilmeye başlanmıştır.Böylelikle  İlk üç yıllık planda heba edilen  lisanslı depoculuk sistemi  son dönemde de  çiftçiler   lehine olacak şekilde  oluşturulmamış ve heba edilmiştir.Don afetinin yaşanmış olduğu 2014  yılı fındık gibi ihracat ürünlerinde arzın kontrolünü sağlayacak ve düzenleyecek olan depolama sisteminin önemini bir kez daha açığa çıkarmıştır.

        Çiftçiler Talep Ediyor

      Bir çoğu geçmiş yıllarda da gerçekleşmesini istediğimiz taleplerimiz;

          2014 yılında yaşanan don afetinden sonra fındık çiftçileri  borçlarını ödeyemez duruma düşmüş,çiftçiler lehine hiçbir önlem alınmamıştır.Gıda,Tarım ve Hayvancılık  Bakanlığının çiftçi borçların ertelendiği açıklamalarına rağmen uygulamada çok sınırlı sayıda çiftçi borçlarını erteleyebilmiş daha geniş bir kesim ise borç sarmalına terk edilmiştir.Çiftçilerin bu mağduriyetlerinin giderilmesi için derhal yeni  bir düzenleme yapılmalıdır.

          xFİSKOBİRLİK’in    üretimden  pazarlamaya kadar   zincirin  her halkasına sahip olacak şekilde   ve fındık çiftçilerinin yönetimlerini demokratik olarak belirleyecekleri bir yapıya kavuşturulmasını talep .ediyoruz.ANAP-DSP-MHP koalisyonu döneminde sözde özgürleştirme yasası olarak çıkarılan   4572 sayılı kooperatif yasasının şirketler lehine olan hükümleri  kaldırılsın diyoruz.             

• Gerek Uluslar arası sözleşmelerden gerekse de  Anayasadan gücünü alan Fındık çiftçilerinin, bağımsız olarak sendikal örgütlenmesini sağlayacak iç hukuk düzenlemeleri yapılsın.Var olan Ziraat Odaları,Birlikler  v.b çiftçi örgütleri de demokratik yapılara kavuşturulmasını talep ediyoruz.
• Lisansı depoculuk şirketlere kazandırmaya yönelik değil,fındık çiftçilerinin yararına olacak şekilde kurgulanmasını talep ediyoruz.Alan bazlı ödemelerin heba edilen ilk üç yıllık takviminden sonra ne yazık ki ikinci üç yıllık planda da  bu konunun mutlak çözümü sağlanmamıştır.Bu konuda Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının gerekli adımları acilen atmasını bekliyoruz.
• Tarım Sigortaları Yasası şirketlerin kazancını artırmak için değil,fındık çiftçilerinin zor günlerinde yardımcı olmak amacıyla yeniden düzenlenmesini talep ediyoruz.
• Fındık çiftçileri eksiksiz sosyal güvenceye kavuşturulmasını talep ediyoruz.
• Mevsimlik işçiler için  2009 yılında hazırladığımız rapordan sonra ulaşım,barınma ve çocuk emeğinin kullanılmasında birtakım olumlu gelişmeler olsa da yeterli   değildir.Hala hazırda mevsimlik tarım işçileri düşük ücretli ve sosyal güvencesiz çalışmaya devam etmektedirler.Mevsimlik işçilerin koşullarının iyileştirmesinin garantiye alınmasını,çocuk emeğinin kullanılmamasını talep ediyoruz.

                                                                                                               10-04-2015

                                                                                                               Kutsi YAŞAR

                                                                                                              Fındık-SEN Gn.BŞK.